LED YAKMA

LED NASIL YAKILIR?

LED’in nasıl yakıldığı ile ilgili bilgi vermeden önce bir noktaya dikkat etmemiz gerekiyor. O da, devredeki yönü. Diğer bir ışık kaynağı olan ampüllerden farklı olarak, LED’in ışık vermesi için devrede doğru yönde takılması gerekmektedir.

Devrede, yanan bir LED’in bacaklarını yer değiştirirseniz ışık vermez.

Diğer bir yazıda, LED’in hangi bacağının anot, hangisinin katot olduğunu anlamak için dört farklı yöntem üzerinde durmuştuk. Ayrıntılı bilgi için LED’in Bacakları yazısını okuyabilirsiniz. Bu yazıda ise, kısaca ilk yöntemi özetleyip, esas konumuz olan LED yakma işlemine döneceğiz.

LED’lerin bacaklarından biri diğerinden biraz daha uzundur. Uzun olan bacak her zaman anottur. Yukarıdaki LED için sağ bacak daha uzun olduğundan, sağdaki anottur. Işık verebilmesi için, LED’in anot olarak tespit ettiğimiz bacağını (uzun bacağını), güç kaynağımızın (batarya, pil, akü vs.) pozitif ucuna bağlamamız gerekmektedir.

Bu bilgileri edindikten sonra, gerekli malzemeleri tanıyıp, hızlıca LED nasıl yakılır soruna cevap bulalım.

Gerekli Malzemeler

LED’ten ışık elde etmek için, üzerinden anot-katot yönünde elektrik akımı geçirmemiz gerekiyor. Bu nedenle bir kaç malzemeye ihtiyacımız olacak.

Güç Kaynağı: Öncelikle, bu akımı sağlayacak bir kaynağa ihtiyacımız var. Biz bu deney için, 6 V’luk küçük bir akü kullanıyoruz. Ama eğer isterseniz, 9 V’luk bir pil, 12 V’luk bir akü, iki adet kalem pil (bir tanesinin voltajı LED yakmaya yetmez) veya eski bir cep telefonunun çalışan bir adaptörünü de, bu iş için kullanabilirsiniz.

6 V Küçük Akü

Direnç: Kırmızı LED’ler 2 V civarı düşük voltajlarla çalışırlar. Eğer direk olarak 6 V gibi bir kaynağı LED’e bağlarsanız, bir anda üzerinden yüksek akım geçer ve bu da LED’inizi çalışmaz hale getirir. Bunu engellemek için akımı sınırlandıracak bir dirence ihtiyacınız olacaktır. Seçtiğiniz güç kaynağının voltajına göre, kırmızı LED için bağlamanız gereken direnç değerini, aşağıdaki formülü kullanarak yaklaşık olarak hesaplayabilirsiniz:

Direnç = 50 . (Güç Kaynağının Voltajı) – 100 Ω

Örneğin, biz 6 V’luk bir kaynak seçtiğimiz için, formülde yerine koyarsak, 200 Ω değerini buluruz. Deneyde bu değere yakın olan 220 Ω’luk bir direnç kullanacağız.

Soru: 12V akü kullanarak kırmızı LED yakmak için kaç Ohm’luk dirence ihtiyacımız olur?

Cevap: Formülde yerine koyarsak, Direnç = 50 . 12 – 100 = 500 Ω buluruz.

LED: Değişik renklerde LED’ler mevcut, fakat ilk olarak KIRMIZI ile başlayacağız. Diğer renklerdeki LED’ler için de direnç değerini değiştirerek aynı devreyi kullanmanız yeterli olacaktır.

Devre Tahtası: Bu deney için, devre tahtası kullanmadan, direk olarak elektronik parçaları birbirine de bağlayabiliriz. Fakat, elektroniği yeni öğrenmeye başlıyorsanız, devre tahtası gibi elemanları kullanma alışkanlığı edinmeniz önemli bir şey.

Bağlantı Kabloları:Güç kaynağı, LED ve direnci birbirine bağlamak için, bağlantı kabloları kullanacağız. Deneyimizde timsah ağzı (krokodil), jumper veya tek damarlı bir kablodan faydalanabiliriz. Bunlardan hiç biri yoksa, üç parçayı direk olarak birbirine de bağlayabilirsiniz. Burada önemli olan elektrik iletiminin sağlanmasıdır. Biz bu deneyde iki adet jumper kullanacağız.

Devre Şeması

LED‘i yakabilmek için, devre şemasında görüldüğü gibi güç kaynağını, direnci ve LED’i birbirine seri olarak bağlamalıyız.

Aşağıdaki fotoğrafta, üç elemanı seri bağlanmış halde görmekteyiz ve LED yanıyor. Burada, bağlantılar için küçük bir devre tahtası ve iki adet jumper kullanıyoruz.